หมอนรองกระดูกทับเส้นที่หลัง
ทำไมปวดขา แต่ไม่ปวดหลัง??
หลายๆเคสที่ผมรักษาเกี่ยวกับอาการปวดขา ขาชาจากโรคหมอนรองกระดูกสันหลังทับเส้นประสาทที่หลัง พอผมตรวจร่างกายเสร็จสัพจนมั่นใจแล้วว่าคนไข้รายนี้เป็นโรคหมอนรองปลิ้นทับเส้นแน่นอน ผมก็จะบอกไปว่าคุณเป็นโรคนี้นะ พอพูดจบเท่านั้นแหละ คนไข้ส่วนใหญ่จะพูดสวนขึ้นมาทันทีว่า "คุณดูนแน่ใจแล้วหรอ ผมปวดขาแต่ไม่ได้ปวดหลัง แล้วจะเป็นหมอนรองปลิ้นทับเส้นได้ยังไง ถ้าเป็นหมอนรองทับเส้นมันต้องปวดหลังไม่ใช่หรอ เพราะโรคมันอยู่ที่หลัง?"
พอคนไข้ทักมาแบบนี้ ผมก็บอกตัวเองในใจว่า "ต้องคุยกันยาวแน่ๆ" ว่าแล้วก็หยิบหนังสือ anatomy มาอธิบายโครงสร้างข้อกระดูกสันหลังและเส้นประสาทว่า ทำไมหมอนรองปลิ้นทับเส้นที่หลังแล้วถึงทำให้เราขาชาได้ แล้วผมก็เชื่อว่าเพื่อนๆหลายคนก็น่าจะสงสัยเหมือนกันว่าทำไมหมอนรองปลิ้นที่หลังถึงทำให้ขาชา เรามาหาคำตอบกันครับ
ภาพแสดงโครงสร้างกระดูกสันหลังและเส้นประสาทสันหลังโดยรอบ
หมอนรองปลิ้นที่หลังแล้วทำไมถึงทำให้ปวด-ชาขา?
เรื่องนี้ตอบง่ายๆเลยก็เพราะว่า เส้นประสาทแต่ละเส้นที่ออกจากข้อกระดูกสันหลังแต่ละข้อ จะมีโซนกล้ามเนื้อที่วิ่งไปหล่อเลี้ยงเป็นโซนๆของตัวเองอยู่แล้ว ถ้าเปรียบเทียบเส้นประสาทของคนก็เหมือนกับสายไฟบ้าน บ้านมี 3 ชั้น สายไฟก็มี 3 เส้น เส้นที่ 1 เลี้ยงชั้น 1 เส้นที่ 2 เลี้ยงชั้น 2 ส่วนเส้นที่ 3 ก็วิ่งไปเลี้ยงชั้น 3 ของบ้าน เปรียบเทียบแบบนี้พอจะนึกภาพออกนะครับ
สมมติวันดีคืนดีดันมีหนูมากัดสายไฟเส้นที่ 2 ที่ไปเลี้ยงชั้น 2 ของบ้าน แต่สายไฟไม่ได้ขาดออกจากกันเป็น 2 ท่อน สัญญาณไฟยังคงวิ่งไปที่ชั้น 2 ได้อยู่บ้าง แต่ก็ไม่เสถียรเหมือนแต่ก่อน ไฟติดๆดับๆอยู่เป็นระยะ แต่ชั้นที่ 3 ของบ้านไฟหลับเปิดไม่ติดเลย พอไปดูสายไฟเส้นที่ 3 ปรากฎว่าหนูกัดสายไฟขาดออกจากกันเลย ทำให้ไม่มีไฟฟ้าไปเลี้ยงที่ชั้น 3 ของบ้านเลย
ลักษณะแบบนี้ก็เหมือนกับหมอนรองปลิ้นทับเส้นประสาทนั่นแหละครับ สมมติเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงขาคู่ที่ 5 ถูกกดทับ ซึ่งเส้นนี้จะส่งสัญญาณประสาทไปเลี้ยงยังกล้ามเนื้อช่วงข้างต้นขา หน้าแข้ง จนถึงปลายเท้าฝั่งนิ้วก้อย พอเส้นนี้ถูกทับปุ๊บเราจึงรู้สึกปวดตามแนวที่เส้นประสาทเลี้ยงกล้ามเนื้อโซนนั้นพอดี
ภาพ dermatome ที่แสดงถึงเส้นประสาทสันหลังแต่ละคู่มาเลี้ยงร่างกายส่วนไหนบ้าง
ซึ่งทั้งหมอ และนักกายภาพจะใช้ภาพนี้เช็คว่าหมอนรองกระดูกทับเส้นที่ข้อไหน
แล้วถ้าหมอนรองปลิ้นมาก เราก็จะรู้สึกปวดตามโซนนั้นมากขึั้น เริ่มชา จนถึงชามาก ส่งผลให้การสั่งงานของกล้ามเนื้อที่เส้นประสาทเลี้ยงกล้ามเนื้อกลุ่มนั้นอยู่ทำงานผิดปกติไป คือ รู้สึกขาไม่มีแรง รู้สึกขาแข็ง ก้าวขาลำบาก ทรงตัวไม่ดี ล้มง่าย
และในกรณีที่หมอนรองปลิ้นออกมาเยอะมากจริงๆละก็ ก็มีบ้างบางเคสที่จะมอาการปวดหลังร่วมด้วยครับ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะปวดลงขามากกว่านะ คนไข้จะรู้สึกตัวว่าปวดหลังจริงๆก็ตอนที่นักกายภาพกำลังกดข้อกระดูกสันหลัง เพื่อดันหมอนรองกระดูกที่ปลิ้นอยู่ให้กลับเข้าที่นั่นแหละครับ ตอนนั้นแหละเราจะรู้สึกว่า มันทั้งปวดตึงในหลัง แถมยังปวดร้าวลงขาตามแนวที่ปวดอยู่ตลอดด้วย พอโดนแบบนี้เข้า คนไข้จะบอกกับตัวเองได้ทันทีเลยว่า "ฉันเป็นโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทแน่นอน"
ถ้าเส้นประสาทที่ถูกกดทับตามรูปเป็นเส้นประสาทคู่ที่ 5
คนไข้จะรู้สึกปวดก้นขวา ข้างต้นขา หน้าแข้ง ไล่ลงไปจนถึงปลายเท้า
แต่ถ้าการกดทับน้อย อาจจะปวดตุ่ยๆอยู่แค่ก้นก็ได้
แล้วถ้าเป็นหมอนรองปลิ้นทับเส้นที่คอก็จะปวดลงแขนเหมือนกันใช่มั้ย?
ใช่ครับ หลักการเดียวกันเลยครับผม คือ ถ้าเส้นประสาทจากคอที่ไปเลี้ยงแขนส่วนไหนถูกกดทับ เราก็จะรู้สึกปวดตามโซนที่เส้นประสาทไปเลี้ยงเลยครับ
สรุป
คนที่เป็นหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทที่หลัง มักจะมีอาการปวดและชาลงขา ไม่ค่อยปวดหลัง เนื่องจากเส้นประสาทจะส่งสัญญาณประสาทไปเลี้ยงกล้ามเนื้อเป็นโซนๆอยู่แล้ว แต่พอถูกทับ ทำให้ส่งสัญญาณประสาทไปเลี้ยงกล้ามเนื้อไม่ได้ แล้วเกิดอาการปวดตามโซนนั้น ถ้าถูกทับมากก็จะมีอาการชาร่วมด้วย
ถ้าเพื่อนๆต้องการปรึกษาอะไรเพิ่มเติม หรือต้องการนัดเข้าคลินิกก็ทักเข้ามาได้ที่ Line ID : @doobody ได้เลยนะครับ
--------------------------------------------
รายละเอียดโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท : หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท โรคยอดฮิตที่มาพร้อมกระดูกเสื่อม
คลิปที่ 7 : 9 วิธีลดปวด จากโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นด้วยตนเอง
คลิปที่ 58 : 3 วิธี ดึงหลังด้วยตนเอง
คลิปที่ 81 : วิธีลุกจากเตียง ของคนเป็นหมอนรองทับเส้น ป้องกันไม่ให้เป็นซํ้า
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น