โรค Multiple Sclerosis
โรคที่เป็นแล้วได้แต่ทำใจ
ทำไมผมถึงบอกว่าเป็นโรคนี้ได้แต่ทำใจ? เพราะว่าโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งนั้น เมื่อเป็นแล้วไม่สามารถรักษาให้หายได้ครับ ทำได้แค่ประคับประคองอาการของผู้ป่วยให้ทรมานจากโรคนี้น้อยที่สุด
โรค Multiple Sclerosis หรือ โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง คืออะไรๅ?
โรคนี้จัดว่าเป็นประเภท autoimmune disease ครับ คือ เป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของเราทำลายตัวมันเอง พูดให้เข้าใจง่ายๆคือ โดยปกติระบบภูมิคุ้มกันหรือที่เราเข้าใจกันก็คือเม็ดเลือดขาวที่มีหน้าที่ทำลายเชื้อโรคต่างๆที่เข้ามาในร่างกายของเรานั้นเกิดเข้าใจผิด คิดว่าปลอกหุ้มเส้นประสาทของเราคือเชื้อโรค เลยเข้าไปทำลายทิ้งเสีย จึงเป็นที่มาของโรค Multiple Sclerosis นั่นเองครับ
ภาพแสดง myelin sheath เสียหาย
คนที่เป็น Multiple Sclerosis นั้น ระบบภูมิคุ้มกันจะทำลายที่เส้นประสาทอย่างเดียวหรอ?
จริงๆแล้วภูมิคุ้มกันไม่ได้ทำลายเส้นประสาทครับ แต่มันไปทำลายปลอกหุ้มเส้นประสาทหรือที่เรียกว่า myelin ซึ่งห่อหุ้มเส้นประสาทอีกที ถ้าให้เปรียบเทียบง่ายๆก็เหมือนกับสายไฟนั่นแหละครับ ที่สายไฟจะมีลวดทองแดงอยู่ตรงกลางแล้วห่อหุ้มด้วยปลอกหุ้มสายไฟอีกทีนึง เจ้าตัว myelin ก็เปรียบเสมือนกับปลอกหุ้มสายไฟนี่เองครับผม
และหน้าที่ของ myelin ก็คือ เป็นฉนวนให้สัญญาณประสาทกระโดดข้ามตัวมันไป ซึ่งจะทำให้การนำส่งสัญญาณประสาททำได้รวดเร็วขึ้น หากเราไม่มีเจ้าตัว myelin นี้ มีเพียงเส้นประสาทเพียวๆ จากเดิมที่สัญญาณประสาทจะกระโดดดึ๋งๆข้ามตัว myelin ก็จะเป็นการค่อยๆเคลื่อนสัญญาณไปแทนซึ่งจะเป็นการนำส่งสัญญาณประสาทที่ช้ามากๆๆๆๆ ผลก็คือ ผู้ป่วยจะทำอะไรช้าลงอย่างมาก สูญเสียการทรงตัวเป็นต้น
ภาพแสดงการเดินทางของกระแสประสาทในปลอกหุ้มที่เสียหาย
สาเหตุของโรค Multiple Sclerosis
ตอบแบบตรงไปตรงมาเลยก็คือ ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัดครับว่า ทำไมภูมิคุ้มกันมันถึงเข้าใจผิดคิดว่าปลอกหุ้มเส้นประสาทเป็นเชื้อโรคแล้วเข้าไปทำลาย แต่สันนิษฐานว่าเกิดจากพันธุกรรม ถ้ามีคนในครอบครัวเป็นโรค Multiple Sclerosis ก็อาจทำให้ลูกๆที่เกิดมาเป็นโรคนี้ได้เช่นเดียวกัน
นอกจากนี้สภาพแวดล้อมก็มีส่วนให้เกิดโรคนี้ โดยพบว่าผู้ที่อยู่ใกล้ขั้วโลกหรือในภูมิภาคที่มีอากาศหนาวจะมีสัดส่วนการเป็นโรค Multiple Sclerosis สูงกว่าผู้ที่อยู่ในแถบเส้นศูนย์สูตรอย่างประเทศไทยนะครับ (ชาวยุโรปจะมีสัดส่วนการเป็นโรคนี้สูงกว่าชาวเอเชียในเขตร้อน)
อาการของโรค Multiple Sclerosis
- สูญเสียการทรงตัว เช่น ล้มง่าย ยินนิ่งๆไม่ได้ เป็นต้น
- รู้สึกร่างกายเคลื่อนไหวช้ากว่าปกติมาก
- มีอาการเหน็บ ชาตามแขนขาทั่วร่างกาย
- แขนขาอ่อนแรง
- สูญเสียการมองเห็นข้างใดข้างหนึ่ง
- กล้ามเนื้อเกร็งค้าง
- กล้ามเนื้อทำงานประสานกันผิดปกติ
- การรับรู้ และการทำเข้าใจในสิ่งต่างๆทำได้แย่ลง
- มีปัญหาเรื่องการขับถ่าย เช่น ขับถ่ายไม่ได้
- ในผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้นานๆ อาจจะต้องใช้ไม้เท้าช่วยเดิน หรือต้องนั่งรถเข็น
- มีปัญหาทางสุขภาพจิต ซึมเศร้า เพราะไม่สามารถใช้ชีวิตได้เหมือนปกติอีกแล้ว ดังนั้น การให้กำลังใจของคนรอบข้างจะมีผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยสูงมากครับ
การดูแลรักษาในผู้ป่วย Multiple Sclerosis
เมื่อพูดถึงการรักษา ปัจจุบันนี้ยังไม่มีการรักษาผู้ป่วย Multiple Sclerosis ให้หายขาดได้เลย ทำได้เพียงประคับประคองอาการ และรักษาตามอาการที่เป็นเท่านั้น เช่น มีปัญหาเรื่องการขับถ่ายก็ให้ยาช่วยขับถ่าย หากมีอาการเกร็งก็ให้ยาลดอาการดังกล่าว เป็นต้น ส่วนการออกกำลังกายจะช่วยลดการเกร็งของกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อทำงานได้อย่างสมดุล ลดความเครียดกับโรคที่กำลังเผชิญอยู่ ทำให้สุขภาพจิตดีขึ้น
เป้าหมายการรักษาทางกายภาพบำบัดก็คือ ช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี สามารถช่วยเหลือตนเองให้ได้มากที่สุด แต่ในรายที่ป่วยมานานมากจนต้องนั่งวีลแชร์หรือนอนติดเตียงแล้วนั้น ก็จะเน้นการป้องกันภาวะข้อติดแข็ง ลดการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อ แนะนำการดูแลผู้ป่วยให้กับญาติๆหรือคนดูแล เพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อนที่จะตามมาครับผม
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ต่อให้เราขนทีมแพทย์พยาบาลมาดูแลดีแค่ไหนก็ตาม หากญาติๆหรือคนในครอบครัวไม่เข้าใจกับภาวะโรคของผู้ป่วยที่เป็นอยู่ ไม่ดูแล ไม่ให้กำลังใจแก่ผู้ป่วยใดๆเลย การรักษาก็ถือว่าไร้ประโยชน์ครับ เพราะกำลังใจในการดำเนินชีวิตของผู้ป่วยไม่มี และผู้ป่วยจะเกิดโรคซึมเศร้าตามมาในที่สุด
จริงๆแล้วผมว่ากำลังใจต่อคนรอบข้างมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งไม่ใช่แค่ในผู้ป่วยโรค Multiple Sclerosis หรือโรคไหนๆ แต่รวมทั้งคนปกติก็ควรให่กำลังใจซึ่งกันและกัน เห็นความสำคัญต่อกัน เพราะอัตราส่วนของผู้ป่วยทางจิต (โดยเฉพาะโรคซึมเศร้า) เพิ่มสูงขึ้นจนน่าตกใจในปัจจุบัน ต่อให้ผู้ป่วยสภาพร่างกายดีแค่ไหน หรือต่อให้เป็นนักกีฬาก็ตามหากจิตใจป่วย อีกไม่ช้านาน ร่างกายมันก็จะป่วยตามไปด้วยแน่นอนครับ
เครดิตภาพ
- http://www.sciencenutshell.com/indazole-chloride-chemical-potential-cure-multiple-sclerosis/
- http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/multiple-sclerosis/home/ovc-20131882
- http://www.braininjury-explanation.com/causes-disorders/brain-injury-by-detoriating-processes/brain-injury-by-ms
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น